EBIDAT - Die Burgendatenbank

Eine Initiative der Deutschen Burgenvereinigung Menu

Tollenburg

Geschichte:

De Tollenburg lag in de Marsch, waarvan het ene deel bij Gelre hoorde en het andere bij Utrecht. De Tollenburg werd gesticht door de bisschop van Utrecht, Guido van Avesnes (1301-1317), om de Geldersen in bedwang te houden. Bisschop Jan van Arkel (1342-1364) gaf het kasteel in handen van de Gaesbeken uit Abcoude, maar in de Stichtse leenregisters stond het kasteel niet op hun naam. Vijf broers uit het geslacht Vonck namen bezit van het kasteel, nadat zij dit van Jan van Arkel gekocht hadden, maar dit bleek geen rechtsgeldige overeenkomst te zijn. In 1485 werd Lodewijk van Leefdael door de bisschop van Utrecht met de Tollenburg beleend. Het is mogelijk dat het kasteel al kort daarna, rond 1495-1500, afgebroken werd. In 1518 verkocht Lodewijks zoon Johan het huis aan Katherina van Brakell; onbekend is of het toen nog een verdedigbaar kasteel was. Haar zoon Cornelis trouwde met de dochter van Dirck Vonk, schout van Lienden; hierna bleef het huis in bezit van de familie Vonk. In 1706 werd het huis overgedragen aan Dirck Clercq. In 1721 kwam het huis in handen van de familie Verschoor. In de 19e eeuw kwam het in bezit van Baron Van Till.

Besitzgeschichte:
Die Tollenburg war in der Marsch gelegen. Ein Teil des Gebiets gehörte zu Gedern und der andere Teil zu Utrecht. Als Initiator der Burggründung gilt der Bischof von Utrecht Guido van Avesnes (1301-1317). Die Anlage richtet sich gegen Geldern. Bischoff Jan von Arkel (1342-1364) schenkte die Burg der Familie Gaesbeken zu Abcoude, aber sie wurden nicht als Besitzer im Utrechter Lehnsregister erwähnt.. Fünf Brüder aus dem Geschlecht Vonck übernahmen die Burg, nachdem sie sie von Jan von Arkel gekauft hatten, aber es stellte sich heraus, dass diese Vereinbarung nicht rechtskräftig war. 1485 wurde Lodewijk von Leefdael vom Bischof von Utrecht mit der Tollenburg belehnt. Vermutlich wurde die Burg zwischen 1495 und 1500 abgerissen. 1518 verkaufte der Sohn Lodewijks, Johan, Tollenburg an Katherina von Brakell, wobei unklar bleibt, ob es sich noch immer um ein befestigtes Haus handelte. Ihr Sohn Cornelis heiratete die Tochter Dirck Vonks, der Schout von Lienden war; danach gehörte das Haus lange Zeit der Familie Vonk. 1706 wurde das Haus Dirck Clercq übertragen. 1721 kam das Haus in die Hände der Familie Verschoor. Im 19. Jh. war die Tollenburg das Eigentum des Barons von Till.

Bauentwicklung:

Tussen 1301 en 1317 werd de Tollenburg gebouwd door bisschop Guido van Avesnes. In 1318 werd de Tollenburg vanwege de onderdrukking door de Utrechtse bisschop alweer verwoest door de bewoners van Lienden, Kesteren en Ommeren, onder leiding van Dirck van Lijnden. In 1319 echter werden de Gelderse edelen gedwongen het kasteel weer te laten opbouwen. Maar de burcht hield zijn functie van tol niet lang meer, omdat de Oude Rijn steeds minder gebruikt werd als vaarroute. Het is mogelijk dat het kasteel kort na 1495-1500 afgebroken werd. Daarna werd er een kleiner huis gebouwd. In 1789 was er van het kasteel alleen nog een hofstede over; het is onbekend wanneer deze werd afgebroken. Het huidige huis Tollenburg staat niet op dezelfde plaats als het voormalige kasteel.

Baubeschreibung:

Het is niet bekend hoe het kasteel eruit heeft gezien.
Het gebied, waar dit kasteelterrein ligt, is in overheidsplannen aangewezen als mogelijk noodoverloopgebied. Dit houdt in, dat bij uitvoering van deze plannen de resten van de Tollenburg bij hoogwater onder water komen te liggen.

Baugeschichte und -beschreibung
Zwischen 1301 und 1317 wird die Tollenburg von Bischof Guido von Avesnes erbaut. 1318 erfolgte ihre Zerstörung im Zuge eines eines regional begrenzten Krieges durch die Einwohnern von Lienden, Kesteren und Ommeren, unter der Führung des Dirck von Lijnden. 1319 müssen die adligen Herren von Geldern die Burg wieder aufbauen. Die Burg verlor ihre Funktion als Zollburg, weil der alte Rhein immer weniger von Schiffen benutzt wurde.. Es ist möglich, dass die Burg zwischen 1495 und 1500 abgerissen wurde. Danach wurde ein kleineres Haus auf demselben Platz erbaut. 1789 verblieb von diesem Haus nur noch ein Bauernhof; es ist unbekannt wann dieser Hof abgetragen wurde. Das heutige Haus Tollenburg steht nicht am selben Platz wie die mittelalterliche Burg.
Es ist nicht bekannt, wie das mittelalterliche Haus ausgesehen hat. Das Gelände, das dieses Haus umgibt, wird von den niederländischen Behörden als ein Überflutungsgebiet genutzt. Dies führt dazu, dass die Tollenburg bei Hochwasser überschwemmt wird.
S.R. und L.v.d.W.