EBIDAT - Die Burgendatenbank

Eine Initiative der Deutschen Burgenvereinigung Menu

Neerijnen II

Geschichte:

Klingelenberg of Neerijnen II is waarschijnlijk gebouwd voor 1570, door de familie De Cock van Neerijnen. Het is mogelijk dat zij dit huis bedoeld hebben als opvolger van hun kasteel Neerijnen I, dat op een naburig perceel stond. Klingelenberg bleef tot het overlijden van Gijsbert de Cock in 1594 in handen van de familie De Cock van Neerijnen. Hij vermaakte het aan Joachim van Ghiessen, de zoon van zijn achternicht (kleindochter van zijn tante). Na zijn dood kwam het achtereenvolgens in handen van zijn zusters Maria en Elisabeth. Elisabeth's zoon Cornelis van Gent volgde haar op in 1668, die op zijn beurt werd opgevolgd door zijn dochter Margareta (Margriet) van Gent. Zij trouwde met Tjaard van Aylva, waardoor het in handen kwam van de familie Van Aylva. In 1827 ging het huis vervolgens over op de familie Van Pallandt die het tot 1971 in bezit had. Na het overlijden van freule Julie Elise van Pallandt werden huis en landgoed verkocht aan de Stichting Geldersch Landschap. Vervolgens kocht de gemeente Neerijnen het huis in 1978. Na de restauratie is het in 1980 in gebruik genomen als gemeentehuis.

Bauentwicklung:

Het middeleeuwse Neerijnen I was waarschijnlijk rond 1350 gesticht door Gijsbert de Cock. Het bleef in bezit van het geslacht De Cock, dat zich na verloop van tijd De Cock van Neerijnen ging noemen. Op een kaart uit 1571 is te zien dat er toen inmiddels een nieuw huis gebouwd was: Klingelenburg of Neerijnen II, gelegen op een nabijgelegen perceel. Het kasteel werd op de kaart van Thomas Witteroos uit 1571 afgebeeld als een rechthoekig huis met zadeldak tussen topgevels. Ter plaatse van de voorgevel bevond zich een torenvormige middenrisaliet over de volle hoogte, aangekapt op het zadeldak. Het kasteel werd vermoedelijk in 1574 sterk beschadigd.
Het huidige huis dateert grotendeels uit het begin van de 17de eeuw en is mogelijk gebouwd op of deels met restanten van het oude huis. Op een tekening uit 1731, toegeschreven aan Abraham de Haen, wordt het kasteel afgebeeld als een groot rechthoekig blok van twee bouwlagen boven een kelder. Het voorste deel wordt gedekt door een zadeldak tussen trapgevels, het achterste deel door twee daar haaks op staande, aangekapte en iets lagere zadeldaken met trapgevels. Tegen de voorgevel staat een ingangstoren over de volle hoogte.
Het kasteel is in de 18de eeuw enkele malen verbouwd, het laatst in 1790-1791. Van die verbouwing is een bouwtekening bekend en een briefwisseling over de verbouwing. Uit deze briefwisseling lijkt op te maken dat het kasteel tot op de fundering is afgebroken, maar gelet op het huidige metselwerk en de sporen daarin is dit onjuist. Zeker is dat het kasteel toen aan de oostzijde van een aanbouw is voorzien. Het kasteel is toen ook gepleisterd, vermoedelijk met als doel het verbergen van de bouwsporen.
In 1938 is het kasteel ingrijpend gerestaureerd, waarbij onder andere de witte pleisterlaag is verwijderd. In 1978 is het kasteel ingrijpend verbouwd tot gemeentehuis.
Het kasteel wordt aan de noordwestzijde omgeven door een L-vormige voorburcht met aan de noordzijde een bijgebouw. Dit gebouw dateert vermoedelijk uit het eind van de 18de eeuw.

Baubeschreibung:

Door het ontbreken van bouwhistorisch onderzoek kan niets over de typologie van het oorspronkelijke kasteel worden gezegd. Op basis van de kaart van Thomas Witteroos uit 1571 zou hooguit kunnen worden verondersteld dat het om een zaaltoren ging.
Het huidige huis is in het begin van de 17de eeuw opgetrokken, vermoedelijk met gebruikmaking van resten van het middeleeuwse kasteel. De hoofdburcht meet 22,8 x 17,4 m. Het totale terrein inclusief de buitenste grachten 90 x 72,5 m. Het bijgebouw op de voorburcht meet 45,5 x 10,8 m. De maten zijn ontleend aan een opmeting uit 1978.